Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008

Καταρρέει η ανοιχτή οικονομία;

Δεν είναι λίγοι αυτοί (ακαδημαϊκοί, πολιτικοί, διανοούμενοι) που ισχυρίζονται ότι η πρόσφατη κρίση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και η ύφεση που την ακολουθεί, αποτελεί απόδειξη της κατάρρευσης του νεοφιλελευθερισμού και των πολιτικών της ανοικτής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ιδέες του Μάρξ και οι κεϋνσιανές θεωρίες έχουν γίνει ξανά τις μόδας προβαλλόμενες ως το αντίδοτο στην παρατηρούμενη απορρύθμιση των αγορών.
Ξεχνούν φαίνεται όλοι αυτοί την οικονομική κατάσταση στην οποία άφησε τις χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού η εφαρμογή των μαρξιστικών πολιτικών, όπως ξεχνούν επίσης, και τον λόγο για τον οποίο, από τις αρχές της δεκαετίας του '80 και ύστερα, επικράτησε σε όλο σχεδόν τον κόσμο το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της αγοράς.
Ο λόγος που ο νεοφιλελευθερισμός επικράτησε στον αγγλοσαξονικό κόσμο αρχικά, και ύστερα στις περισσότερες χώρες του πλανήτη είναι διότι το κεϋνσιανό μοντέλο που εφαρμόστηκε μεταπολεμικά και μέχρι τη δεκαετία του '70 δεν απέτρεψε μία μεγάλη οικονομική κρίση. Συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του '70 όταν οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν το τριπλό οικονομικό πρόβλημα: της ανεργίας, του πληθωρισμού και του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών. Η αδυναμία του κεϋνσιανού μοντέλου να εξηγήσει το φαινόμενο αυτό και να προσφέρει μία ικανοποιητική λύση, οδήγησε την αμερικανική κυβέρνηση στο να παρέμβει και να σταματήσει να πουλάει χρυσό έναντι δολαρίων στις νομισματικές αρχές της χώρας, και στη συνέχεια οδήγησε στην επικράτηση ενός νέου οικονομικού μοντέλου, του νεοφιλελεύθερου, και στο δόγμα της αυτορύθμισης της αγοράς.
Η γνώση και μόνο αυτού του δεδομένου θα έπρεπε να αποτρέψει κάποιον από τον ισχυρισμό ότι μια οικονομική πολιτική στηριγμένη στις κεϋνσιανές και μετακεϋνσιανές θεωρίες μπορεί να βγάλει την παγκόσμια οικονομία από το αδιέξοδο και να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει παρόμοια κρίση στο μέλλον. Το μοντέλο αυτό έχει δοκιμαστεί και έχει δώσει ανάλογες κρίσεις, ίσως και χειρότερες της σημερινής. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο δεν έχει κενά κι ότι δεν πρέπει να διορθωθεί. Απλώς δεν μπορεί να διορθωθεί με ένα εξίσου ελλιπές σύστημα!
Η λύση στο πολύπλοκο οικονομικό πρόβλημα πρέπει να δοθεί με ενίσχυση του παρεμβατικού και εποπτικού ρόλου του κράτους. Το κράτος πρέπει να επιβάλλει νέο κανονιστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και να φροντίζει οι κανόνες αυτοί να τηρούνται, προστατεύοντας τις επιχειρήσεις από την απληστία και τις άφρονες επιλογές, εξασφαλίζοντας τα συμφέροντα των πολιτών του.
Η "λύση" είναι στην ελεύθερη αγορά αλλά κάποιος θα πρέπει να τη διατηρήσει ελεύθερη, μακριά από την ασυδοσία!

5 σχόλια:

fvasileiou είπε...

Αν έχω καταλάβει καλά, η κρίση οφείλεται στην αποδυνάμωση της μεσαίας τάξης. Όπου αυτή συμπιέστηκε και συρρικνώθηκε (ΗΠΑ, Βρετανία), οι οικονομίες περνάνε μεγάλες κρίσεις. Όπου διασώθηκε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αντέχουν.
Κι επειδή κυβερνήσεις, εταιρίες, τράπεζες, πολίτες, διαπραγματεύονται μέτρα, ίσως είναι μια χρυσή ευκαιρία να επωφεληθούν οι πολίτες.

Το πρόβλημα είναι ποιος θα τους εκπροσωπήσει αυτούς στην Ελλάδα. Οι... συνδικαλιστές;;;

ktallios είπε...

Το πρόβλημα είναι ότι στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων είχε επενδυθεί 7!!!! φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ. Τράπεζες, χρηματιστηριακές, ασφαλιστικές και άλλες εταιρείες που δεν είχαν καμία σχέση με το πετρέλαιο, τον χρυσό ή άλλα εμπορεύματα επενδύανε σε μελλοντικά συμβόλαια εκτοξεύοντας τις τιμές σε ύψη που καμία σχέση δεν είχαν με την πραγματική ζήτηση και προσφορά. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από αυτό με τις τιμές του πετρελαίου δεν νομίζω ότι υπάρχει. Είναι γνωστό ότι η παγκόσμια ζήτηση τα τελευταία 3 χρόνια αυξανόταν με ρυθμούς της τάξης του 4%, ποσοστό το οποίο κάλυπτε απολύτως η παγκόσμια παραγωγή. Και όμως οι τιμές έφτασαν εκεί που έφτασαν!!!

Χρονικόν μιας προαναγγελθείσας κρίσης δηλαδή....

Συνδικαλιστές;!;!;; Υπάρχει τέτοιο πράγμα στη χώρα μας;;;;

fvasileiou είπε...

Στα δελτία βλέπω κάτι καράφλες, όλο προγούλια και κοιλιές κι από κάτω γράφει "συνδικαλιστές"

ktallios είπε...

Εκκολαπτόμενοι Εθνοπατέρες. Έτσι τους λέμε. Το "συνδικαλιστές" είναι υποκοριστικό. Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων.

pinelopi είπε...

Πολύ έγκυρο και εμπεριστατωμένο blog, κρίμα που σταμάτησες να γράφεις...